Amsterdam - Nederland kan op zijn wegen en in overheidsgebouwen het energieverbruik van een complete kerncentrale terugverdienen door over te stappen op led-verlichting.
Die plicht om op led over te gaan en dit voor 2025 te regelen is ooit afgedwongen door de Tweede Kamer. Led bespaart tot 90% op de elektriciteitskosten, aldus.
Maar van de uitvoering komt volgens techniekondernemingen die zich hebben vastgelegd op energiebesparing te weinig terecht. „We zien weinig voortgang en zijn bang dat het doel niet zal worden gehaald”, stellen brancheclubs Techniek Nederland, FME, Federatie Elektrotechniek en de Nederlandse Licht Associatie. Minister Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) stelde na haar aantreden dat alle openbare verlichting en alle verlichting van rijksgebouwen ’zo snel mogelijk’ moet bestaan uit zuiniger led-lampen. Eind 2024 hebben volgens de planning rond 45% van de lichtmasten op het hoofdwegennet ledverlichting.
Led-verlichting
„Hierbij moet wel rekening houden met de technische, economische en circulaire haalbaarheid. Het is helaas praktisch gezien niet haalbaar om dit voor 2025 voor alle rijksgebouwen en alle openbare verlichting geregeld te hebben”, aldus de bewindsvrouw in september. Het ’streven’ is dat dit in 2028 kan lukken.
Op hoofdwegen vervangt de overheid op ’natuurlijke momenten’, bij onderhoud of vernieuwing van de palen. Volgens Rijkswaterstaat leidt het vervangen van verlichting langs deze drukke wegen ook tot wegafsluitingen. Vervanging kan ook prima buiten de spitstijden en kleinere wegvakken, stellen de bedrijven.
Uitrol traag
Met een goede planning zou het volgend jaar geregeld kunnen zijn en snijdt Nederland in zijn stroomverbruik, stellen zij in een brief aan Kamerleden. Die overleggen woensdag over nieuwe energiebesparingen. Nederland loopt achter op zijn eigen besparingsdoelen.
Volgens werkgeversclub FME bespaart Nederland met de overgang 6,5 terrawattuur aan stroom per jaar door led-verlichting te gebruiken. Dat is goed voor een flinke kerncentrale, de centrale in Borssele levert 4 terrawattuur. „Omschakelen naar ledverlichting verdient zich in gemiddeld tweeënhalf jaar terug, het verlaagt de CO2-uitstoot en bespaart de overheid geld”, stelt FME-voorzitter Theo Henrar.
De brancheclubs zijn niet van eigenbelang gespeend: hun leden installeren zelf led-lampen. Anderzijds hebben de ondernemingen zich achter verduurzamingsdoelen gesteld en beloofd het energieverbruik en de CO2-uitstoot te drukken.
’Urgentie ontbreekt’
Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland, voelt dat ’de urgentie’ ontbreekt. „Rijkswaterstaat hanteert een planning waarin 70% van de verlichting op het hoofdwegennet pas in 2028 of 2030 vervangen is.”
Ook in rijksgebouwen en bij gemeenten verloopt de omschakeling naar ledverlichting veel te traag, stelt hij. De organisaties noemen ’bureaucratische procedures’ als de belangrijkste oorzaak.
